Η μικτή και η ολοκληρωμένη μάθηση αποτελούν σύγχρονους όρους που αντανακλούν τις εξελίξεις της μαθησιακής διαδικασίας. Ο όρος «μικτή μάθηση» σχετίζεται με τα μέσα που χρησιμοποιούνται για την ολοκλήρωση της μαθησιακής διαδικασίας, ενώ ο όρος «ολοκληρωμένη μάθηση» με τη συγκεκριμένη γνώση που παρέχεται. Σε αυτό το άρθρο παρουσιάζονται οι όροι με περισσότερες λεπτομέρειες, δίνονται ορισμένες συμβουλές για την υιοθέτησή τους στην εκπαίδευση και παρουσιάζονται τα οφέλη από τη χρήση τους. 

 

Μικτή μάθηση 

Η μικτή μάθηση είναι μια προσέγγιση στην εκπαίδευση που υπερβαίνει τα παραδοσιακά μέσα διδασκαλίας και τα συνδυάζει με τεχνολογικά μέσα, όπως η ηλεκτρονική μάθηση. Ο ερευνητικός ορισμός της μικτής μάθησης, ένα μείγμα ψηφιακών/διαδικτυακών/τεχνολογικών τρόπων και δραστηριοτήτων, και τρόπων που βασίζονται σε προσωπικές/δια ζώσης/πρόσωπο με πρόσωπο/εξωτερικές δραστηριότητες, είναι αυτός με τον οποίο συμφώνησαν οι περισσότεροι ερωτηθέντες. 

Σύμφωνα με τη διαθέσιμη βιβλιογραφία, υπάρχουν διάφορα μοντέλα μικτής μάθησης που μπορεί κανείς να υιοθετήσει στην εκπαιδευτική διαδικασία. Τα διάφορα μοντέλα συμφωνούν με τον γενικό ορισμό του όρου, πράγμα που σημαίνει ότι οι διαφορές σχετίζονται με τον τρόπο με τον οποίο κάποιος θα συνδυάσει την τεχνολογία με την κατάρτιση. Για παράδειγμα, η παιχνιδοποίηση είναι η διαδικασία κατά την οποία ο εκπαιδευτής παρέχει διαδικτυακά εκπαιδευτικά παιχνίδια στους σπουδαστές προκειμένου να αυξήσει τον ανταγωνισμό και να τους παρακινήσει, ενώ το μοντέλο μικτής μάθησης με διαδικτυακό εργαστήριο σχετίζεται με την παροχή εκπαιδευτικού υλικού που είναι διαθέσιμο μέσω τηλεφώνων, tablet και φορητών υπολογιστών.  

Η ανάπτυξη ενός προγράμματος μικτής μάθησης μπορεί να αποτελέσει πρόκληση για τον εκπαιδευτή. Η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί για τη δημιουργία αποτελεσματικών προγραμμάτων μικτής μάθησης θα μπορούσε να συνοψιστεί σε τρία βασικά βήματα:  

α) Καθορισμός των στόχων: αυτό όχι μόνο θα δημιουργήσει σαφήνεια για τους εκπαιδευόμενους, αλλά επιτρέπει στον εκπαιδευτή να δημιουργήσει ένα πιο εστιασμένο πρόγραμμα που θα δίνει στους εκπαιδευόμενους τις δεξιότητες και τις γνώσεις που χρειάζονται. 

β) Κάντε το διαδραστικό: ο εκπαιδευτής πρέπει να αποφασίσει την ποσότητα της μάθησης που θα γίνει μέσω της διαδικτυακής εκπαίδευσης και πόση θα γίνει μέσω της παραδοσιακής μάθησης.  

γ) Αξιολογήσεις: ο εκπαιδευτής πρέπει να παρακολουθεί και να αξιολογεί την πρόοδο των εκπαιδευομένων στο τέλος του προγράμματος, για να συλλέγει πληροφορίες σχετικά με το πόσο επιτυχημένη ήταν η κατάρτιση και αν υπάρχουν κενά γνώσεων που πρέπει να αντιμετωπιστούν.  

Η μετάβαση από μια εκπαιδευτική διαδικασία αποκλειστικά σε αίθουσα διδασκαλίας μπορεί να προσφέρει οφέλη, όπως: 

• Τάσεις μάθησης και ανατροφοδότηση 
• Χαμηλότερο κόστος 
• Διασκέδαση και δέσμευση 

• Προσέγγιση και εξατομίκευση 

 

Ολοκληρωμένη μάθηση 

Η ολοκληρωμένη μάθηση σχετίζεται με το εκπαιδευτικό  πρόγραμμα σπουδών και περιγράφει τη μέθοδο και την πρακτική της διεπιστημονικής σκέψης και της δημιουργίας συνδέσεων. Το ολοκληρωμένο πρόγραμμα σπουδών αφορά τη δημιουργία σημαντικών συνδέσεων μεταξύ θεμάτων ή δεξιοτήτων που συνήθως αφορούν πολλές διαφορετικές θεματικές περιοχές. Η ολοκλήρωση του προγράμματος σπουδών μπορεί να βελτιώσει τις μαθησιακές εμπειρίες και στοχεύει στη δημιουργία συνδέσεων μεταξύ εννοιών και εμπειριών, έτσι ώστε οι πληροφορίες και οι δεξιότητες να μπορούν να εφαρμοστούν σε νέα και σύνθετα ζητήματα ή προκλήσεις.  

Κατά τη διδασκαλία νέων δεξιοτήτων και γνώσεων, ο εκπαιδευτικός ξοδεύει συχνά πολύ χρόνο για την επεξεργασία στοιχείων που συμβάλλουν σε ένα ολιστικό σύνολο δεξιοτήτων. Όταν αυτά τα στοιχεία διδάσκονται μεμονωμένα, δυσκολεύουν τους μαθητές να κάνουν γνωστικές συνδέσεις μεταξύ τους. Ωστόσο, όταν διδάσκονται με μια ολοκληρωμένη μέθοδο, οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να πλαισιώσουν βασικές δεξιότητες που συχνά θα χρησιμοποιούν στον πραγματικό κόσμο. Έτσι, η συγχώνευση και η ενσωμάτωση βασικών στοιχείων σε μια αυθεντική μαθησιακή εμπειρία είναι ο τρόπος δημιουργίας ολοκληρωμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων μάθησης. 

Η υιοθέτηση μιας ολοκληρωμένης μαθησιακής προσέγγισης στην εκπαίδευση και κατάρτιση μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη για τους μαθητές, όπως: 

• Αύξηση της κατανόησης, της διατήρησης και της εφαρμογής γενικών εννοιών 
• Καλύτερη κατανόηση του περιεχομένου 
• Ενεργή συμμετοχή σε σχετικές εμπειρίες της πραγματικής ζωής 
• Σύνδεση μεταξύ των διαφόρων κλάδων του προγράμματος σπουδών 

• Ανάπτυξη δεξιοτήτων σκέψης υψηλότερου επιπέδου 
• Εξασφάλιση ενεργούς συμμετοχής 

 

Συμπέρασμα 

Η μικτή και η ολοκληρωμένη μάθηση αποτελούν σύγχρονες εκπαιδευτικές πρακτικές, οι οποίες σχετίζονται με τη συμπερίληψη τεχνολογικών μέσων και την υιοθέτηση μιας διεπιστημονικής προσέγγισης στη μάθηση και την κατάρτιση. Και οι δύο μέθοδοι έχει αποδειχθεί ότι προσφέρουν οφέλη στους μαθητές και η χρήση τους από τους εκπαιδευτές έχει γίνει σήμερα κοινή πρακτική. 

 

Το άρθρο αυτό γράφηκε στα πλαίσια του προγράμματος Erasmus+ DigiVET. Μάθετε περισσότερα στο site του έργου: https://digivet-project.eu/  

Το άρθρο στα Αγγλικά: https://epale.ec.europa.eu/el/node/325657